Uiteraard proberen we je wekelijks te verrassende met ongekende muziek uit alle hoeken van de wereld, waaronder die van ons eigen land. Op ons podium kan je zowel doedelzak als de Arabische tafelharp, de qanun, horen, kan je dansen op Congolese rumba of op polyfone stemmen uit de Provence. Dat is op zich al een duidelijk statement. We willen tonen dat er in de wereld meer bestaat dan wat je doorgaans op je radio hoort of via je smartphone binnen krijgt.
Maar soms gaat het nog verder. In het kader van Chaabi Habibi – het meerjarige Brusselse project op initiatief van Laila Amezian dat de vrouwelijke folkmuzikantes uit de Marokkaanse gemeenschap ondersteunt – en in samenwerking met Darna doorbreekt het Marokkaanse Kabareh Cheikhats donderdag de traditionele rollenpatronen in een zelfbevrijdende show. De groep betuigt eer aan de cheikhats; de vrije maar gemarginaliseerde vrouwen die het onrecht aanklagen en een heel intense sfeer creëren met hun stemmen en dans waarmee ze het hele publiek raken. De interpretatie van de mannen die bij Kabareh Cheikhats performen gaat overigens verder dan enkel het muzikale repertoire. Ze zetten een cultuur in de verf die vaak wordt verwaarloosd door een deel vaan de Marokkaanse jeugd en ze doorbreken tegelijk taboes die de dag van vandaag nog sterk aanwezig zijn.
Het is een spektakel waarin de lichamen van de mannen zich bevrijden van de vooropgelegde patronen; een ruimte waarin de acteurs en muzikanten de vrouw in zichzelf ontdekken en zonder angst met veel trots tonen om verborgen identiteiten bloot te leggen. Als inspiratieveld kozen ze de muziek die gespeeld wordt door de vrouwen die de patriarchale maatschappij willen opschudden.
Een week later komt het Afghaanse ensemble Anim. Anim staat voor Afghanistan National Institute for Music, opgericht door Ahmad Sarast. In Kaboel kon je in dat instituut sinds 2008 zowel Westers klassieke muziek, maar ook traditionele Afghaanse muziek studeren. Het land heeft een rijke muziektraditie, maar het schrikbewind van het eerste Taliban-regime (1996-2001) had diepe sporen nagelaten. Muziek maken en zelfs ernaar luisteren was in de ogen van de Taliban haram en daarom verboden. Daarom startten Ahmad Sarast en zijn collega’s een zoektocht naar de overblijvende meesters en instrumentenbouwers – die vaak verspreid over de wereld woonden, maar ook naar historische archieven en opnames. Geleidelijk aan creëerden ze terug een muzikale traditie op instrumenten als de rubab, luit en nationale instrument van Afghanistan, verwant aan de Indiase sarod.
In 2014 ontstond binnen het instituut het orkest Zohra, een heus orkest met meisjes in de leeftijd van twaalf tot rond de twintig. Met tournees door Zwitserland, Duitsland, Engeland, Portugal en Australië was het orkest een voorbeeld van de emancipatie in Afghanistan.
Toen de Taliban in augustus 2021 terug aan de macht kwam, liep de volledige school gevaar. Terwijl de luchthaven van Kaboel dicht was, konden dankzij de steun van internationale organisaties zoals UNHCR en de Verenigde Naties, bijna 300 muzikanten via Qatar naar Portugal geëvacueerd worden, waar de school in ballingschap terug werd opgestart. Onder leiding van Ustad Murad Sarkhosh die de afdeling traditionele muziek van het instituut leidt, komt Anim met een keur van leerlingen uit Portugal naar Brussel afgezakt: Huma Rahimi (sitar), ook lid van Zohra, Ramez Sufar (rubab), Bilal Asifi (harmonium), aangevuld met tabla-meester Ustad Ibrahim Ibrahimi. Anim brengt een concert van hoop en verzet.
Concerten:
Donderdag 10 november, 20u00, Molière: Kabareh Cheikhats (Casablanca, Marokko)
Woensdag 16 november, 20u00, Molière: Anim (Afghanistan/Portugal)
Links:
Chaabi Habibi
Darna vzw
Afghanistan National Institute of Music
Afghaans meisjesorkest in ballingschap (De Groene Amsterdammer)